Badania archeologiczne składają się z kilku faz. Prosty model zakłada trzy etapy. Pierwszy z nich polega na kwerendzie archiwalnej, rozpoznaniu źródeł historycznych, wyników starszych badań i opracowań z danego terenu. Drugi etap to właściwe prace wykopaliskowe. W zależności od sytuacji mogą mieć charakter sondażowy lub szerokopłaszczyznowy. Wielkość i ilość wykopów jest uzależniona od specyfiki stanowiska, okoliczności technicznych, finansowych, planu badawczego lub merytorycznej oceny archeologa. Trzeci etap to podsumowanie naukowe wyników - opracowanie dokumentacji, badanie materiału zabytkowego, niezbędne analizy specjalistyczne. Efektem końcowym powinny być syntetyczne sprawozdania naukowe składane w archiwum WUOZ oraz publikacje w czasopismach branżowych. To nasza perspektywa.

W optyce inwestora wygląda to nieco inaczej. Pierwszym krokiem jest zgromadzenie wymaganej dokumentacji i złożenie do WUOZ wniosku o wydanie zezwolenia na prowadzenie prac zimnych. Urząd konserwatorski wydaje takie zezwolenia w trybie bezwarunkowym lub warunkowym. Jeśli na podstawie udokumentowanej wiedzy zostanie wydana decyzja warunkowa - może ona oznaczać konieczność przeprowadzenia wyprzedzających, ratowniczych badań archeologicznych (w przypadku pewnej obecności stanowisk) lub nadzorów archeologicznych (w przypadku możliwej obecności nawarstwień zabytkowych). Kluczowym w tej fazie jest określenie poziomu kosztów badań i stopnia kolizji z czasowym i logistycznym planem całej inwestycji. Po ustaleniu tych kwestii rozpoczyna się etap drugi - wejście archeologów na teren inwestycji.